Η οστεοπόρωση αποτελεί μείζον πρόβλημα δημόσιας υγείας και χαρακτηρίζεται από αλλοίωση της μικροαρχιτεκτονικής των οστών και χαμηλή οστική πυκνότητα, η οποία οδηγεί σε μειωμένη οστική αντοχή, αυξημένη οστική ευθραυστότητα και συνακόλουθη αύξηση του κινδύνου καταγμάτων. Σχετική συστηματική ανασκόπηση με μετα-αναλύσεις, η οποία πραγματοποιήθηκε με προοπτική εμπλουτισμού των κατευθυντήριων οδηγιών του ΠΟΥ σχετικά με τη σωματική δραστηριότητα και την καθιστική συμπεριφορά, συμπεριέλαβε στην ανάλυσή της συνολικά 59 μελέτες, από τις οποίες οι 12 ήταν μελέτες παρατήρησης και οι 47 μελέτες παρέμβασης. Η επεξεργασία των δεδομένων αυτών των μελετών ανέδειξε ότι η σωματική δραστηριότητα πιθανώς διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην πρόληψη της οστεοπόρωσης, βελτιώνοντας την υγεία των οστών των ηλικιωμένων. Το επίπεδο τεκμηρίωσης είναι υψηλότερο όσον αφορά τις επιδράσεις της σωματικής δραστηριότητας στην οστική πυκνότητα της οσφυϊκής μοίρας της σπονδυλικής στήλης από ό,τι σε αυτή του ισχίου (αυχένα του μηριαίου οστού). Ειδικότερα, τυπικά προγράμματα άσκησης, των οποίων εντοπίστηκαν σημαντικές ευεργετικές επιπτώσεις, περιελάμβαναν άσκηση διάρκειας τουλάχιστον 60 λεπτών την ημέρα, 2-3 φορές την εβδομάδα για τουλάχιστον 7 μήνες. Τα προγράμματα μεγαλύτερων δόσεων (όγκου) άσκησης και εκείνα που περιλαμβάνουν πολλαπλές ασκήσεις και ασκήσεις με αντιστάσεις φαίνεται να είναι πιο αποτελεσματικά.

Διαβάστε το πλήρες άρθρο ΕΔΩ

Marina B. Pinheiro, Juliana Oliveira, Adrian Bauman, Nicola Fairhall, Wing Kwok and Catherine Sherrington. Evidence on physical activity and osteoporosis prevention for people aged 65+ years: a systematic review to inform the WHO guidelines on physical activity and sedentary behaviour. International Journal of Behavioral Nutrition and Physical Activity, 17: 150, 2020.

Η σχέση μεταξύ του καθιστικού τρόπου ζωής και της σοβαρότητας των συμπτωμάτων στην οστεοαρθρίτιδα είναι πλέον καλά τεκμηριωμένη, καθιστώντας την, προσαρμοσμένη στις ιδιαιτερότητες του ασθενούς, σωματική δραστηριότητα μια στοχευμένη θεραπεία πρώτης γραμμής για την οστεοαρθρίτιδα, προκειμένου να καταπολεμηθούν οι επιπτώσεις του καθιστικού τρόπου ζωής, ανεξάρτητα από τα χαρακτηριστικά ή το στάδιο της νόσου. Οι τελευταίες συστάσεις πολλών επιστημονικών φορέων και οργανισμών θεωρούν την προσαρμοσμένη σωματική δραστηριότητα, με τη μορφή δομημένων προγραμμάτων άσκησης για μυϊκή ενδυνάμωση και βελτίωση της κινητικότητας των αρθρώσεων, της ιδιοδεκτικότητας και της καρδιοαναπνευστικής αντοχής, ως τη βασική θεραπεία για τη μείωση των παραγόντων κινδύνου που σχετίζονται με την οστεοαρθρίτιδα. Η αναλογία δε οφέλους/κινδύνου της σωματικής δραστηριότητας είναι μεγαλύτερη από εκείνη της φαρμακευτικής θεραπείας και η αποτελεσματικότητά της στη θεραπεία της οστεοαρθρίτιδας έχει αποδειχθεί με ένα εξαιρετικό επίπεδο τεκμηρίωσης. Eίναι, λοιπόν, σημαντικό να ενθαρρυνθεί η συνταγογράφηση της προσαρμοσμένης σωματικής δραστηριότητας στην κλινική πρακτική  για την αντιμετώπισης της οστεοαρθρίτιδας.

Διαβάστε το πλήρες άρθρο: ΕΔΩ

Camille Daste, Quentin Kirren, Joulnar Akoum, Marie-Martine Lefèvre-Colau, François Rannou, Christelle Nguyen. Physical activity for osteoarthritis: Efficiency and review of recommandations. Joint Bone Spine, 88, 6, 2021, 105207

Πολλές μελέτες έχουν αναδείξει τη σημασία της σωματικής δραστηριότητας για την προαγωγή της υγείας και την πρόληψη ασθενειών σε παιδιά και εφήβους. Συγχρόνως, όλο και περισσότερα επιστημονικά δεδομένα υπογραμμίζουν τις επιβλαβείς επιπτώσεις στην υγεία λόγω καθιστικής συμπεριφοράς στα παιδιά. Έτσι, η κατανόηση των διαχρονικών αλλαγών στα πρότυπα σωματικής δραστηριότητας και καθιστικής συμπεριφοράς των παιδιών είναι ζωτικής σημασίας για την εφαρμογή διορθωτικών παρεμβάσεων. Πρόσφατη μελέτη στην Ελλάδα διερεύνησε τις σχετιζόμενες με το φύλο αλλαγές στις σωματικές δραστηριότητες και τα πρότυπα καθιστικής συμπεριφοράς παιδιών ηλικίας 8-11 ετών από την ίδια περιοχή της Ελλάδας, αντιπαραβάλλοντας δεδομένα δύο διαφορετικών ετών (2014 και 2021). Η μελέτη ανέδειξε ότι από το 2014 έως το 2021 υπήρξε αλλαγή στα πρότυπα σωματικής δραστηριότητας και καθιστικής συμπεριφοράς στα παιδιά σχολικής ηλικίας, δηλαδή καταγράφηκε μια αντικατάσταση της ελαφράς σωματικής δραστηριότητας με καθιστική συμπεριφορά, αν και η μέτρια έως έντονη σωματική δραστηριότητα και ο συνολικός όγκος σωματικής δραστηριότητας δεν βρέθηκε να έχουν αλλάξει σημαντικά. Επιπλέον, τα δεδομένα της μελέτης υποδηλώνουν ότι, τουλάχιστον στα κορίτσια, οι καθιστικές ασχολίες ήταν πιο παρατεταμένες από ό,τι στην πρώτη αξιολόγηση. Όσον αφορά το ποσοστό των παιδιών που ανταποκρίνονταν στις κατευθυντήριες οδηγίες για σωματική δραστηριότητα, λιγότερο από ένα στα τρία κορίτσια παρουσίαζαν κατά μέσο όρο 60 λεπτά μέτριας έως έντονης σωματικής δραστηριότητας την ημέρα, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό στα αγόρια ήταν υψηλότερο του 40%. Η τάση αύξησης της καθιστικής συμπεριφοράς των παιδιών με την πάροδο του χρόνου και το υψηλό ποσοστό των παιδιών που δεν πληρούν τις κατευθυντήριες οδηγίες σωματικής δραστηριότητας είναι ανησυχητικά, καθώς έχουν συνδεθεί με μια σειρά αρνητικών επιπτώσεων στην υγεία, συμπεριλαμβανομένης της παχυσαρκίας, των καρδιαγγειακών παθήσεων και των οστικών προβλημάτων. Αυτά τα ευρήματα υπογραμμίζουν την ανάγκη στοχευμένων προσπαθειών για την ενθάρρυνση και διευκόλυνση της σωματικής δραστηριότητας και ειδικότερα στα κορίτσια, την αντιμετώπιση των σχετικών εμποδίων και την προώθηση ευκαιριών χωρίς αποκλεισμούς για όλα τα παιδιά, με στόχο μια πιο δραστήρια σωματικά  και υγιή ζωή.

Διαβάστε το πλήρες άρθρο ΕΔΩ

STEFANIA PAVLIDOU, DIAMANDA LEONTSINI, PANAGIOTIS FOTEINAKIS, ARCHONTISSA M KANAVAKI, ATHANASIOS CHATZINIKOLAOU, ALEXANDRA AVLONITI, MARIA MIXALOPOULOU. Temporal trends of physical activity and sedentary behavior among Greek school-age children: A comparison of two cross-sectional cohorts. Journal of Physical Education and Sport ® (JPES), 24, 4, pp. 942-949, 2024.

Η νόσος Alzheimer είναι μια εξελισσόμενη νευροεκφυλιστική νόσος των ηλικιωμένων που οδηγεί σε άνοια, απώλεια μνήμης και σοβαρή γνωστική έκπτωση. Μελέτες σε ανθρώπους έχουν δείξει ότι μία μεμονωμένη συνεδρία άσκησης μπορεί να λειτουργεί ως αντιφλεγμονώδες ερέθισμα που προκαλεί οξεία αύξηση αντιφλεγμονωδών και αναστολή φλεγμονωδών παραγόντων στον ασκούμενο οργανισμό. Ειδικότερα, η αερόβια άσκηση αυξάνει σημαντικά τα επίπεδα νευροτροφικών παραγόντων στο αίμα, βελτιώνει την πλαστικότητα των συνάψεων, την κινητική δραστηριότητα, τη χωρική μνήμη και τη διερευνητική συμπεριφορά σε άτομα με νόσο Alzheimer. Προκαλεί, επίσης, αγγειογένεση και αυξημένη ροή αίματος στην παρεγκεφαλίδα, το ραβδωτό σώμα, τον κινητικό φλοιό, και τον ιππόκαμπο, με σημαντική συμβολή στη θεραπεία της άνοιας προερχόμενης από τη νόσο Alzheimer. Επιπλέον, η άσκηση προκαλεί την έκκριση μυοκινών από τους ασκούμενους μυς, όπως της ιρισίνης, οι οποίες έχουν νευροτροφικές και νευροπροστατευτικές επιδράσεις στον ιππόκαμπο και στο κεντρικό νευρικό σύστημα. Συνολικά, η συνδυαστική άσκηση, όπως η αερόβια σε συνδυασμό με ασκήσεις ενδυνάμωσης, ισορροπίας και συντονισμού, μαζί με γνωστικές και κοινωνικές δραστηριότητες, φαίνεται ότι παρέχουν σημαντικά οφέλη στα άτομα με άνοια που προκαλείται από τη νόσο Alzheimer.

Διαβάστε το πλήρες άρθρο ΕΔΩ

Hamed Alizadeh Pahlavani. Exercise therapy to prevent and treat Alzheimer’s disease. Front. Aging Neurosci. 15:1243869, 2023